تجارت الکترونیک چیست؟
تجارت الکترونیک فرآیند خرید و فروش کالاها و خدمات با استفاده از اینترنت و شبکه‌های مجازی است. در این نوع تجارت، تعاملات تجاری و مالی بین خریداران و فروشندگان به صورت آنلاین و الکترونیکی انجام می‌شود. تجارت الکترونیک شامل تمام فعالیت‌های تجاری از جمله خرید و فروش محصولات و خدمات، تبلیغات، پرداخت‌های آنلاین، انتقال و تحویل کالاها، خدمات پس از فروش و مدیریت زنجیره تامین است.
با استفاده از تجارت الکترونیک، امکان خرید و فروش کالاها و خدمات در هر زمان و هر مکانی فراهم می‌شود. فروشندگان می‌توانند فروش خود را به مناطق و بازارهای جدید گسترش دهند و مشتریان نیز می‌توانند به راحتی از تنوع محصولات و خدمات در دسترس بهره‌برداری کنند.
تجارت الکترونیک شکل‌های مختلفی مانند فروشگاه‌های آنلاین، وبسایتهای خرید و فروش، بازارهای الکترونیکی، سیستم‌های حراجی آنلاین و پلتفرم‌های تجارت الکترونیکی را شامل می‌شود. تجارت الکترونیک، که به اختصار به آن E-commerce نیز گفته می‌شود، انواع مختلفی از مدل‌های کسب و کار آنلاین را شامل می‌شود که به نیازهای مختلف پاسخ می‌دهند. در این مقاله، به دنیای تجارت الکترونیک پرداخته و انواع مختلف آن را بررسی خواهیم کرد.
1. تجارت الکترونیک کسب و کار به مصرف کننده (B2C)
یکی از رایج ترین انواع تجارت الکترونیک B2C است که شامل معاملات بین مشاغل و مصرف کنندگان فردی می شود. تجارت الکترونیک B2C به شرکت ها این امکان را می دهد که محصولات یا خدمات خود را در پلتفرم های آنلاین به نمایش بگذارند و با دسترسی آسان، تجربه خریدی راحت را برای مصرف‌کنندگان فراهم کنند. . این نوع تجارت الکترونیک در وبسایتهای فروشگاهی آنلاین مانند آمازون نمونه‌سازی می‌شود، جایی که مصرف‌کنندگان می‌توانند محصولات را مستقیماً از وب‌سایت فروشنده خریداری کنند.
2. تجارت الکترونیک بنگاه به بنگاه (B2B)
تجارت الکترونیک B2B بر معاملات بین مشاغل تمرکز دارد. این شامل مبادله کالاها یا خدمات بین شرکت ها است، مانند عمده فروشانی که محصولات را به خرده فروشان می فروشند. پلتفرم‌های تجارت الکترونیک پلتفرم‌های تجارت B2B فرایندی ساده برای برقراری ارتباط بین شرکتها، مذاکره قراردادها و انجام معاملات فراهم می‌کنند. این نوع تجارت الکترونیک نقش حیاتی در مدیریت زنجیره تامین ایفا می کند و همکاری بین مشاغل مختلف را تسهیل می کند.
3. تجارت الکترونیک مصرف کننده به مصرف کننده (C2C)
تجارت الکترونیک C2C تراکنش بین مصرف کنندگان فردی را از طریق پلتفرم های آنلاین تسهیل می کند بهعبارتی افراد را قادر می سازد تا محصولات یا خدمات را مستقیماً با یکدیگر خرید و فروش کنند. بازارهای آنلاین مانند eBay و Craigslist نمونه‌هایی از پلتفرم‌های تجارت الکترونیک C2C هستند که در آن افراد می‌توانند اقلامی را برای فروش فهرست کنند یا کالاهای دیگران را خریداری کنند.
4. تجارت موبایلی (M-commerce)
با گسترش روزافزون تلفن همراه و دستگاه‌های موبایل، تجارت موبایلی (M-commerce) به طور قابل توجهی پیشرفت کرده است. M-commerce به انجام معاملات تجارت الکترونیک از طریق دستگاه‌های موبایل مانند تلفن همراه و تبلت اشاره دارد؛ و به مصرف‌کنندگان امکان می‌دهد تا محصولات را مشاهده کرده، خریداری کنند و حتی با استفاده از روش های پرداخت موبایلی، هزینه کالاها و خدمات را پرداخت کنند. تجارت موبایلی؛ راحتی، قابلیت دسترسی و انعطاف‌پذیری را فراهم می‌کند و به کاربران امکان می‌دهد در هر زمان و هر مکانی خرید کنند.
5. تجارت اجتماعی (Social Commerce)
تجارت اجتماعی یک نوع نسبتاً جدید از تجارت الکترونیک است که از پلتفرم‌های رسانه‌های اجتماعی برای خرید و فروش محصولات استفاده می‌کند. این تجربه با تلفیق شبکه‌های اجتماعی و خرید آنلاین، به کاربران امکان می‌دهد تا محصولات را پیدا کنند، نظرات را بخوانند و در همان پلتفرم خرید کنند. تجارت اجتماعی بر محتوا و توصیه های کاربران متکی است و حس اعتماد و تعامل را در میان مصرف کنندگان تقویت می کند. پلتفرم‌هایی مانند اینستاگرام و فیسبوک بستری را برای بهبود تجربه خرید کاربر از طریق ارتقای ویژگی های تجارت اجتماعی ایجادکرده‌اند.
6. تجارت اشتراکی
تجارت اشتراکی شامل خرید و فروش مکرر محصولات و خدمات است که در قالب اشتراک ماهیانه یا سالانه انجام می‌شود. این نوع تجارت امکان می‌دهد تا مشترکان به صورت مداوم از محصولات و خدمات بهره‌مند شوند و در عوض هزینه‌های ثابت را پرداخت کنند. خدمات استریم فیلم و موسیقی و اشتراک نرم افزار نمونه های رایج این نوع تجارت الکترونیکی هستند. این نوع تجارت با ارائه بهره‌وری و ارزش بیشتر برای مشترکان و فراهم کردن درآمد ثابت برای کسب و کارها، در جامعه مدرن رو به رشد است.
پلتفرم‌های تجارت الکترونیک
پلتفرم‌های تجارت الکترونیک متعددی وجود دارند که امکان فروش و خرید کالاها و خدمات را فراهم می‌کنند. در زیر به برخی از معروف‌ترین پلتفرم‌های تجارت الکترونیک در ایران و سراسر جهان اشاره شده:
1. آمازون (Amazon): یکی از بزرگترین پلتفرم‌های تجارت الکترونیک
در جهان است که مجموعه‌ای گسترده از محصولات مختلف را برای فروشگاه‌ها و فروشندگان
فراهم می‌کند.
2. ایبی (eBay): پلتفرمی برای خرید و فروش محصولات جدید و
دست دوم است که فروشندگان مستقل را به مشتریان جستجو می‌کند.
3. علی‌بابا (Alibaba): یک پلتفرم بین‌المللی که فروشندگان و خریداران
را از سراسر جهان در قالب تجارت بین‌المللی به هم متصل می‌کند.
4. دیجی‌کالا: یکی از بزرگترین فروشگاه‌های آنلاین ایران است که
انواع کالاها را از جمله لوازم خانگی، لوازم الکترونیکی، مد و پوشاک و … به مشتریان
عرضه می‌کند.
5. دیوار: یکی از معروف‌ترین و پرکاربردترین سایت‌های آگهی‌های رایگان
در ایران است. در دیوار می‌توانید آگهی‌های فروش و خرید محصولات مختلف از جمله
خودرو، ملک، لوازم الکترونیکی و … را مشاهده کنید
نتیجه
تجارت الکترونیک نحوه مشارکت ما در تجارت را متحول کرده است و دنیایی از امکانات را هم برای مشاغل و هم به روی مصرف کنندگان باز کرده است. تجارت الکترونیک امکانات بیشتری را برای خرید و فروش محصولات و خدمات به ما می‌دهد. انواع مختلف تجارت الکترونیک از تجارت B2C و B2B تا C2C، M-commerce، تجارت اجتماعی و تجارت اشتراکی پاسخ‌هایی برای نیازها و ترجیحات مختلف فراهم می‌کنند. با گسترش فناوری، تجارت الکترونیک روز به روز در حال رشد است و آیندهٔ بازار جهانی را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
